फलफूल बाली खजुरा गाउँपालिकाको प्रमुख कृषि उत्पादनहरू मध्ये एक हो। यसका प्रमुख बालीहरूमा आँप, रुखकटहर, लिची, केरा र अन्य फलफूल बालीहरू पर्दछन्। यी फलफूल बालीहरूले पालिकाको पोषण सुरक्षा र आर्थिक स्थितिमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्दछन्।
खजुरा गाउँपालिकाको फलफूल बाली सम्बन्धी तथ्याङ्क अनुसार, यस क्षेत्रमा वार्षिक कुल ४३.८४ मेट्रिक टन फलफूल बाली उत्पादन हुन्छ, जसमध्ये सबैभन्दा बढी आँप९१.९% अर्थात् ४०.३० मेट्रिक टन उत्पादन हुन्छ।
खजुरा गाउँपालिकामा उत्पादित प्रमुख फलफूल बालीहरू र तिनको उत्पादन परिमाण निम्नानुसार रहेको छ:
फलफूल बालीको विश्लेषण गर्दा, खजुरा गाउँपालिकामा उत्पादित कुल फलफूल बाली मध्ये ४०.०१% बिक्रीका लागि बजारमा जान्छ, जबकि ५९.९९% घरायसी उपभोगमा खर्च हुन्छ। यसबाट वार्षिक रु. १.७५ मिलियन आम्दानी हुने अनुमान गरिएको छ।
उत्पादन र बिक्रीको दृष्टिकोणले हेर्दा, अनुमानित ४०% व्यावसायीकरण स्कोर रहेको छ, जसले पालिकाको कृषि क्षेत्रको व्यावसायीकरणको अवस्था देखाउँछ।
फलफूल बालीको प्रकार अनुसार उत्पादन वितरण र मुख्य तथ्यहरू
व्यावसायीकरण स्कोर ४०% (मध्यम व्यावसायीकरण स्तर)
फलफूल बालीको प्रकार अनुसार बिक्री र आम्दानी वितरण
फलफूल प्रकार | बिक्री (मे.ट.) | आम्दानी (रु.) |
---|---|---|
आँप | १५.८५ | १,५८५,००० |
लिची | ०.७८ | ७८,००० |
रुखकटहर | ०.६८ | ६८,००० |
कागती | ०.२३ | २३,००० |
प्रत्येक फलफूल बालीको उत्पादन र बिक्री अनुपातको तुलनात्मक अध्ययन
माथिको चार्टमा हरेक फलफूल बालीको उत्पादन र बिक्री अनुपात देखाइएको छ। हरियो भाग आन्तरिक उपभोग र निलो भाग बिक्री परिमाण हो।
सबैभन्दा बढी बिक्री अनुपात लिचीको रहेको छ।
फलफूल बालीको उत्पादनमा भएको ऐतिहासिक परिवर्तन र विकास
पछिल्ला वर्षहरूमा आँप उत्पादनमा क्रमिक वृद्धि भएको देखिन्छ। २०७८ मा ३५.४ मेट्रिक टन उत्पादन भएकोमा २०८० मा बढेर ४०.३ मेट्रिक टन पुगेको छ।
त्यसैगरी, रुखकटहर र लिची उत्पादनमा पनि निरन्तर वृद्धि भएको देखिन्छ। यो तथ्याङ्कले खजुरा गाउँपालिकामा फलफूल बालीको क्षेत्रमा सकारात्मक विकास भइरहेको संकेत गर्दछ।
फलफूल बाली उत्पादनको स्थानीय अर्थतन्त्रमा पारेको प्रभाव
रु. ४.३८ मिलियन
कुल उत्पादनको अनुमानित बजार मूल्य, औसत मूल्य प्रति किलो रु. १००.०० को आधारमा
रु. १.७५ मिलियन
बिक्री भएको फलफूल बालीबाट प्राप्त वास्तविक आम्दानी, जुन कुल उत्पादनको ४०.०१% हो
७३%
अनुमानित फलफूल आत्मनिर्भरता स्तर, पालिकाको अनुमानित वार्षिक आवश्यकता (लगभग ६० मे.ट.) को आधारमा
खजुरा गाउँपालिकामा फलफूल बालीको उत्पादनले स्थानीय अर्थतन्त्रमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्दछ। कुल ४३.८४ मेट्रिक टन फलफूल बाली उत्पादन मध्ये २६.३०मेट्रिक टन स्थानीय उपभोगमा प्रयोग हुन्छ, जबकि १७.५४ मेट्रिक टन बिक्रीका लागि बजारमा जान्छ।
खजुरा गाउँपालिकाको प्रमुख फलफूल बालीको उत्पादकत्व र बजारीकरणको विश्लेषण गर्दा आँप सबैभन्दा प्रभावकारी फलफूल बाली रहेको देखिन्छ, जसले कुल फलफूल बाली उत्पादनको ९१.९३% हिस्सा ओगटेको छ।
४३.८४
मेट्रिक टन
४०.०१%
बिक्री/उत्पादन अनुपात
रु. १.७५
मिलियन रुपैयाँमा
आँप
९१.९३% (४०.३० मेट्रिक टन)
उत्पादन र बिक्री अनुपातको आधारमा
लिची
६२.४०%
रु. १००.००
बिक्री मूल्यको आधारमा
खजुरा गाउँपालिकाको फलफूल बालीको अवस्थाको विश्लेषणबाट निम्न निष्कर्ष र सिफारिसहरू गर्न सकिन्छ:
खजुरा गाउँपालिकामा फलफूल बालीको वर्तमान अवस्थाले अझै विकासको सम्भावना देखाउँछ। उत्पादकत्व वृद्धि, प्रशोधन प्रविधिमा आधुनिकीकरण र व्यावसायीकरण मार्फत पोषण सुरक्षा र आर्थिक समृद्धि हासिल गर्न सकिनेछ। यसका लागि स्थानीय सरकारले सक्रिय नीति निर्माण र प्रोत्साहन गर्नु आवश्यक छ।